Παράταση της ψηφοφορίας
Με την παρέλευση της καθορισμένης ώρας λήξης της ψηφοφορίας και εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχουν ακόμη εκλογείς που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, η εφορευτική επιτροπή μπορεί να παρατείνει την ψηφοφορία για δύο (2) ώρες κατ’ ανώτατο όριο. Σε περίπτωση διακοπής, για οποιονδήποτε λόγο, της ψηφοφορίας, αυτή παρατείνεται με συμφωνία και του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής, για χρονικό διάστημα ίσο με τη διάρκεια της τυχόν διακοπής.
Σε ιδιαίτερα εξαιρετικές και απόλυτα δικαιολογημένες περιπτώσεις, η εφορευτική επιτροπή μπορεί να παρατείνει την ψηφοφορία και πέραν των δύο (2) ωρών καθώς και από το χρόνο που διήρκεσαν οι διακοπές, μέχρι να εξαντληθεί ο αριθμός των παρόντων εκλογέων (άρθρο 89 παρ. 1 του π.δ. 26/2012).
Τι γίνεται μετά την λήξη της ψηφοφορίας
Μετά τη λήξη της ψηφοφορίας, ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής κηρύσσει την περάτωσή της και κλείνουν οι πόρτες του εκλογικού καταστήματος (άρθρο 89 παρ. 2 του π.δ. 26/2012). Αμέσως μετά, αρχίζει η διαδικασία ανοίγματος της κάλπης, αρίθμησης των φακέλων, διαλογής των ψήφων και μετάδοσης των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας.
Επισημαίνεται ότι στα εκλογικά τμήματα που η αρίθμησή τους λήγει σε 1, 3, 5, 7 και 9, οι εφορευτικές επιτροπές ανοίγουν πρώτα την κάλπη των δημοτικών εκλογών. Αριθμούν τα ψηφοδέλτια, πραγματοποιούν τη διαλογή των ψήφων υπέρ συνδυασμών και υπέρ υποψηφίων και μεταδίδουν τα αποτελέσματα στο Υπουργείο Εσωτερικών σύμφωνα με τις οδηγίες, επί της διαδικασίας, που ακολουθούν παρακάτω.
Ακολούθως, επαναλαμβάνουν τη διαδικασία για τις εκλογές για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών.
Στα εκλογικά τμήματα που η αρίθμησή τους λήγει σε 2, 4, 6, 8 και 0, οι εφορευτικές επιτροπές ανοίγουν πρώτα την κάλπη των περιφερειακών εκλογών. Αριθμούν τα ψηφοδέλτια, πραγματοποιούν τη διαλογή των ψήφων υπέρ συνδυασμών και υπέρ υποψηφίων και μεταδίδουν τα αποτελέσματα στο Υπουργείο Εσωτερικών σύμφωνα με τις οδηγίες, επί της διαδικασίας, που ακολουθούν παρακάτω.
Ακολούθως, επαναλαμβάνουν τη διαδικασία για τις εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών αρχών.
Συγκεκριμένα:
Στα Βιβλία Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής (ΠΡΑΚΤΙΚΟ Νο 2), αναφέρεται ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων εκλογέων στους εκλογικούς καταλόγους, ο αριθμός εκείνων που ψήφισαν, η ώρα λήξης της ψηφοφορίας, καθώς και ο λόγος τυχόν παράτασής της (άρθρο 89 παρ.2 και 3 του π.δ. 26/2012).
Επισημαίνεται ότι τηρούνται δύο (2) Βιβλία Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής: α) Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής Δημοτικών Εκλογών 2023 και β) Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής Περιφερειακών Εκλογών 2023.
Άνοιγμα κάλπης και μέτρηση φακέλων
Ο πρόεδρος της επιτροπής ή αυτός που διευθύνει τα έργα της, παρουσία των υποψηφίων ή των αντιπροσώπων των συνδυασμών, ορίζει τα καθήκοντα κάθε μέλους της επιτροπής. Ανοίγεται η κάλπη και μετρούνται οι φάκελοι, χωρίς να ανοιχτούν. Το αποτέλεσμα της μέτρησης αναγράφεται ολογράφως στο Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής. Κατόπιν τοποθετούνται οι φάκελοι πάλι στην κάλπη.
Εάν από την μέτρηση προκύψει διαφορά μεταξύ του αριθμού των φακέλων και των εκλογέων που ψήφισαν, επαναλαμβάνεται η μέτρηση. Εάν και πάλι προκύψει διαφορά, δεν λαμβάνονται υπόψη και δεν καταμετρώνται οι φάκελοι εκείνοι που δεν έχουν τη σφραγίδα της εφορευτικής επιτροπής. Εφόσον ο αριθμός των ασφράγιστων ξεπερνάει τον αριθμό των φακέλων που πλεονάζουν, τότε αφαιρούνται στην τύχη και καταστρέφονται τόσοι φάκελοι ασφράγιστοι όσοι είναι οι πλεονάζοντες.
Εάν και πάλι ύστερα από την καταστροφή των ασφράγιστων φακέλων υπάρχουν πλεονάζοντες, τότε όλοι οι σφραγισμένοι φάκελοι ξαναρίχνονται στην κάλπη και αφαιρούνται στην τύχη τόσοι, όσοι είναι οι πλεονάζοντες. Οι φάκελοι που αφαιρούνται, ανοίγονται και σημειώνεται στο Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής το περιεχόμενο των ψηφοδελτίων που βρίσκονται μέσα σε αυτούς, χωρίς όμως να υπολογίζονται στη διαλογή.
Η εφορευτική επιτροπή υποχρεούται, σε κάθε περίπτωση, να διατυπώσει στα πρακτικά τη γνώμη της για την αιτία της ύπαρξης πλεοναζόντων φακέλων (άρθρο 90 παρ. 3 έως 6 του π.δ. 26/2012).
Διαλογή ψήφων
Μετά την καταμέτρηση των φακέλων, αρχίζει η αποσφράγισή τους και η διαλογή των ψήφων, σύμφωνα με τα άρθρα 91, 92 και 93 του π.δ. 26/2012. Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής ή αυτός που διευθύνει τα έργα της παίρνει από την κάλπη έναν – έναν φάκελο, τον αποσφραγίζει και, αφού εξακριβώσει την εγκυρότητα του ψηφοδελτίου, τον επιδεικνύει σε όποιον από τους παριστάμενους το ζητήσει, διαβάζοντας το περιεχόμενό του, ώστε να ακούγεται από όλους.
Κάθε έγκυρο ψηφοδέλτιο αριθμείται κατά τη σειρά εξαγωγής του από την κάλπη. Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής θέτει τη μονογραφή του στο κάθε έγκυρο ψηφοδέλτιο, καθώς και δίπλα από κάθε σταυρό προτίμησης, ενώ αναγράφει ολογράφως το συνολικό αριθμό των σταυρών προτίμησης. Η μονογραφή των σταυρών προτίμησης και η αναγραφή του αριθμού τους είναι υποχρεωτική.
Σε περίπτωση που ο πρόεδρος της επιτροπής δεν έχει θέσει τη μονογραφή του στο ψηφοδέλτιο παραπλεύρως του σταυρού προτίμησης και δεν έχει αναγράψει στο ψηφοδέλτιο ολογράφως το συνολικό αριθμό σταυρών προτίμησης, το ψηφοδέλτιο προσµετράται απλώς υπέρ του συνδυασμού, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη σταυρός προτίμησης (άρθρο 72 παρ.10 του π.δ. 26/2012).
Στην περίπτωση που το ψηφοδέλτιο δεν φέρει σταυρό προτίμησης, αυτό θεωρείται έγκυρο και, προς αποφυγή της δυνατότητας προσθήκης σταυρού εκ των υστέρων, ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα πρέπει να αναγράψει «κανένας σταυρός» και να το μονογράψει.
Η εφορευτική επιτροπή τηρεί Βιβλία Διαλογής Ψήφων υπέρ των συνδυασμών για τις δημοτικές εκλογές και για τις περιφερειακές εκλογές. Στα βιβλία αυτά τηρούνται και συμπληρώνονται οι Πίνακες διαλογής ψήφων προτίμησης υπέρ συνδυασμών και υπέρ υποψηφίων. Ο αριθμός κάθε ψηφοδελτίου σημειώνεται σε όλους τους πίνακες διαλογής ψήφων.
Στον Πίνακα διαλογής ψήφων προτίμησης υπέρ συνδυασμών, στη στήλη «Συνδυασμοί» γράφονται κατά σειρά οι ανακηρυχθέντες συνδυασμοί και στη διπλανή στήλη «Αριθμοί ψηφοδελτίων κατά σειρά εξαγωγής από την κάλπη», για κάθε συνδυασμό, σε κάθε τετραγωνίδιο της γραμμής του πίνακα διαλογής σημειώνονται κατά σειρά οι αριθμοί των έγκυρων ψηφοδελτίων υπέρ του
συνδυασμού, σύμφωνα με την αρίθμηση που δόθηκε από τον πρόεδρο της επιτροπής.
Στον Πίνακα διαλογής ψήφων προτίμησης υπέρ υποψηφίων, στη στήλη «Υποψήφιοι» γράφονται τα ονόματα των υποψηφίων και στα κελιά της διπλανής στήλης «Αριθμοί ψηφοδελτίων κατά σειρά εξαγωγής από την κάλπη» σημειώνονται οι αριθμοί των ψηφοδελτίων στα οποία έχουν τεθεί έγκυροι σταυροί προτίμησης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παρ. 7 και 9 του άρθρου 72 του π.δ. 26/2012 (άρθρο 91 παρ. 1, περ. γ’ του π.δ. 26/2012).
Σημειώνεται ότι στα Βιβλία Διαλογής Ψήφων των δημοτικών εκλογών υπάρχουν τρείς (3) Πίνακες διαλογής ψήφων προτίμησης: α) υπέρ των συνδυασμών, β) υπέρ των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων και γ) υπέρ των προέδρων κοινοτήτων και συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων. Ο πίνακας γ) συμπληρώνεται μόνο από τις εφορευτικές επιτροπές που διεξάγουν την ψηφοφορία σε εκλογικά τμήματα, στα οποία τα ψηφοδέλτια των συνδυασμών συμπεριλαμβάνουν υποψήφιους για την ανάδειξη των αρχών των δημοτικών κοινοτήτων.
Τα άκυρα και τα λευκά ψηφοδέλτια δεν αριθμούνται ούτε αναγράφονται στους πίνακες διαλογής, μονογράφονται όμως και αυτά από τον πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής και αναγράφονται στην πράξη που συντάσσεται μετά το τέλος της διαλογής των ψήφων.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσµετρώνται στα έγκυρα (άρθρο 98 παρ. 8 του π.δ. 26/2012).
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στα «ΒΙΒΛΙΑ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΨΗΦΩΝ – ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2023» από τη σελίδα 3 έως και τη σελίδα 112 του ΠΙΝΑΚΑ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΨΗΦΩΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ (μετά τη σελίδα 32 του ΒΙΒΛΙΟΥ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΨΗΦΩΝ), στην επικεφαλίδα της δεύτερης (2ης) στήλης του Πίνακα υπάρχει λεκτικό σφάλμα. Αντί του λεκτικού «Συνδυασμοί» νοείται το λεκτικό «Υποψήφιοι».
Εγκυρότητα – Ακυρότητα ψηφοδελτίων
Από τις σχετικές συνταγματικές διατάξεις και ρυθμίσεις της εκλογικής νομοθεσίας, αλλά και από τη νομολογία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, συνάγεται ότι κατά την κρίση των ενστάσεων κατά του κύρους των ψηφοδελτίων, επιβάλλεται η αποφυγή κάθε υπερβολής.
Συγκεκριμένα, οι διατάξεις που προβλέπουν ακυρότητα των ψηφοδελτίων κατά την ψηφοφορία πρέπει να εφαρμόζονται, μόνο στις περιπτώσεις εκείνες, όπου σαφώς προκύπτουν ελαττώματα που βάσιμα μπορεί να θεωρηθεί ότι οδηγούν στην παραβίαση του απορρήτου της ψηφοφορίας.
Σύμφωνα με το π.δ. 26/2012 και τις διατάξεις του ν. 4804/2021, ακυρότητα των ψηφοδελτίων υπάρχει:
➢ Σε περίπτωση που το ψηφοδέλτιο δεν είναι έντυπο, έστω και μερικά (άρθρο 70 παρ. 3 του π.δ. 26/2012),
➢ Σε περίπτωση αλλοίωσης του περιεχομένου του ψηφοδελτίου (άρθρο 73 παρ. 1 του π.δ. 26/2012),
➢ Σε περίπτωση που σημειωθούν λέξεις, φράσεις, υπογραμμίσεις, στίγματα ή άλλα σημεία σε οποιαδήποτε πλευρά του ψηφοδελτίου (άρθρο 73 παρ. 2 του π.δ. 26/2012) ή έχει σημειωθεί σταυρός προτίμησης με χρώμα διαφορετικό από αυτό που ορίζεται στα άρθρα 22 και 55 του ν. 4804/2021,
➢ Σε περίπτωση λευκού ψηφοδελτίου με διαγραφές, εγγραφές ή διορθώσεις, που καθιστούν αμφίβολο το περιεχόμενό του (άρθρο 74 παρ. 6 του π.δ. 26/2012).
➢ Αν λευκό ψηφοδέλτιο δεν έχει την σφραγίδα της εφορευτικής επιτροπής, την ημερομηνία της εκλογής και τη μονογραφή του οικείου δικαστικού αντιπροσώπου, στην περίπτωση της κατ` εξαίρεση συνέχισης της ψηφοφορίας με λευκά ψηφοδέλτια (άρθρο 74 παρ. 7 του π.δ. 26/2012).
➢ Σε περίπτωση που ο φάκελος φέρει σημειωμένα στίγματα, σημεία ή λέξεις, τα οποία θα κριθούν σαν διακριτικά γνωρίσματα, που ολοφάνερα παραβιάζουν το απόρρητο της ψηφοφορίας και, συνεπώς επάγονται την ακυρότητα του ψηφοδελτίου που περιέχει ο φάκελος (άρθρο 75 παρ. 4 του π.δ. 26/2012).
Εκτός από την ακυρότητα των ανωτέρω άρθρων, το ψηφοδέλτιο είναι άκυρο και στις ακόλουθες περιπτώσεις που ορίζονται περιοριστικά, δηλαδή εάν:
α) εκτυπώθηκε σε χαρτί που ολοφάνερα διαφέρει στο χρώμα από αυτό που ορίζεται στα άρθρα 20 και 54 του ν. 4804/2021,
β) έχει σχήμα, διαστάσεις ή μορφή που διαφέρουν φανερά από τα οριζόμενα στα άρθρα 20 και 54 του ν. 4804/2021 και τις αποφάσεις 71015/2908.2023 (Β΄ 5244) και 65078/02.08.2023 (Β΄ 4880) του Υπουργού Εσωτερικών,
γ) βρεθεί στον ίδιο φάκελο μαζί με ένα ή περισσότερα άλλα έγκυρα ή άκυρα ψηφοδέλτια του ίδιου ή άλλου συνδυασμού ή με λευκό ή λευκά ψηφοδέλτια,
δ) βρεθεί σε φάκελο που δεν πληροί τους όρους των αποφάσεων 69431/22.08.2023 (Β΄ 5165) και 74188/11.09.2023 (Β΄ 5403) του Υπουργού Εσωτερικών, περί καθορισμού διαστάσεων και ειδικού έντυπου γνωρίσματος των εκλογικών φακέλων που χρησιμοποιούνται κατά την ψηφοφορία.
Για τις δημοτικές εκλογές, το νομοθετικό πλαίσιο δεν ορίζει ως άκυρο το ψηφοδέλτιο συνδυασμού που συμμετέχει στις εκλογές του οικείου δήμου και είναι ψηφοδέλτιο άλλης δημοτικής κοινότητας από αυτή που ανήκει το εκλογικό τμήμα. Επομένως, στην περίπτωση αυτή θεωρείται έγκυρο ως προς το συνδυασμό και τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους και δεν λαμβάνονται υπόψη σταυροί προτίμησης των υποψηφίων συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων ή των υποψηφίων προέδρων δημοτικής κοινότητας.
Ειδικά για τις περιφερειακές εκλογές, το ψηφοδέλτιο είναι άκυρο και εάν χρησιμοποιηθεί σε εκλογικό τμήμα άλλης εκλογικής περιφέρειας κι όχι αυτής που αναγράφεται πάνω σε αυτό.
Επιπλέον, κρίνεται χρήσιμο να διευκρινιστεί ότι δεν αποτελούν, κατά κανόνα, λόγο ακύρωσης από τις εφορευτικές επιτροπές ήσσονος σημασίας διαφορές των ψηφοδελτίων, οι οποίες ενδέχεται να οφείλονται σε:
• συνήθεις τυπογραφικές αβλεψίες,
• ασήμαντες αποκλίσεις από τις οριζόμενες διαστάσεις (στις οποίες η σχετική απόφαση αναφέρεται με τη λέξη «περίπου»), αναπόφευκτες άλλωστε κατά την κοπή των φύλλων του χαρτιού,
• απλές παραλλαγές της απόχρωσης ή της ποιότητας του χαρτιού,
• ατέλειες στην κοπή των πλευρών, και
• στίγματα ή ξέσματα, που επέφερε η εκτύπωση του μεγάλου όγκου των ψηφοδελτίων.
με πληροφορίες από enikos.gr
