Τα σχολεία έκλεισαν και τα παιδιά έχουν πλέον άπλετο ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι και βόλτες. Όμως, οι κίνδυνοι που παραμονεύουν στις μικρές οθόνες των κινητών και tablets είναι πραγματικοί και απαιτούν την άμεση προσοχή των γονέων. Η τελευταία σοκαριστική περίπτωση του 12χρονου Σεμπάστιαν στην Αγγλία, που έχασε τη ζωή του δοκιμάζοντας την επικίνδυνη διαδικτυακή δοκιμασία «Scarf challenge», καθώς και η περίπτωση του 13χρονου αγοριού από τη Φυλή, κάνουν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη συνεχούς επαγρύπνησης.
Μεγαλύτεροι οι κίνδυνοι για τα μοναχικά παιδιά
Η δόκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας και καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο ICPS College, Κέλλυ Ιωάννου, εξηγεί ότι οι κίνδυνοι που παραμονεύουν είναι μεγαλύτεροι για τα μοναχικά παιδιά. Στις περιπτώσεις ανηλίκων που είναι κοινωνικοί και συναναστρέφονται φίλους σε εξωτερικούς χώρους, η κατάσταση είναι καλύτερη. Όμως για ένα παιδί μοναχικό, οι κίνδυνοι στις μικρές οθόνες πολλαπλασιάζονται, αφού δεν έχει έλεγχο στο τι βλέπει.
Εκεί, οι γονείς θα πρέπει να πάρουν δραστικά μέτρα για να μην «βουλιάξει» το παιδί τους σε μια οθόνη, βάζοντας όρια και «χτίζοντας» μια ανοικτή σχέση για να νιώθει ασφάλεια να τους μιλήσει αν χρειαστεί.
Τέσσερις απλές οδηγίες για ασφαλή χρήση οθονών
Όπως εξήγησε η κυρία Ιωάννου, οι γονείς αντί να απαγορεύσουν απότομα τη χρήση των μικρών οθονών, μπορούν να καθορίσουν ξεκάθαρες καθημερινές «άγκυρες» που διαμορφώνουν μια υγιή ρουτίνα. Το καλοκαίρι φέρνει ένα γνώριμο δίλημμα για πολλούς γονείς σχετικά με τους κινδύνους που παραμονεύουν όταν ο ελεύθερος χρόνος αυξάνεται κατακόρυφα
Για τη δόκτορα Ψηφιακής Εγκληματολογίας, η ισορροπία είναι το κλειδί και προτείνει τέσσερις βασικές οδηγίες:
• Όχι οθόνες πριν από το πρωινό: Το πρωί είναι η στιγμή για σύνδεση με την οικογένεια και όχι για απομόνωση πίσω από μια οθόνη
• Όχι οθόνες όταν πέφτουμε για ύπνο: Το φως των οθονών διαταράσσει τον ύπνο και επηρεάζει την ξεκούραση
• Καμία συσκευή στο μπάνιο ή στην τουαλέτα: Εκεί λείπει κάθε γονικός έλεγχος και υπάρχουν υγειονομικά θέματα
• Απαγόρευση κλειστής πόρτας όταν γίνεται χρήση οθόνης: Όχι για έλεγχο, αλλά για να χτιστεί μια κουλτούρα διαφάνειας και ασφάλειας
Χρονικές ζώνες χωρίς οθόνες και επικοινωνία
Σύμφωνα με την εγκληματολόγο, είναι αναγκαίο οι γονείς να δημιουργήσουν «χρονικές ζώνες χωρίς οθόνες» για να αποφύγουν τους κινδύνους που παραμονεύουν. Υπάρχουν συγκεκριμένες ώρες μέσα στη μέρα όπου τα παιδιά θα γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι δεν θα χρησιμοποιούν τις μικρές οθόνες τους.
Για παράδειγμα, από τις 2 έως τις 4 μετά το μεσημέρι, μπορεί να είναι η «ώρα για ανάγνωση, χαλάρωση ή δημιουργικό παιχνίδι». Βέβαια, αν η σχέση γονέα και παιδιού είναι απόμακρη ή υπάρχει ένταση, τα όρια δύσκολα θα γίνουν σεβαστά.
Το πρώτο βήμα δεν είναι η απαγόρευση, αλλά η προσέγγιση με ενσυναίσθηση, χωρίς κριτική, με αληθινό ενδιαφέρον. Ένα απλό «θέλω να καταλάβω τι σου αρέσει σε αυτό το παιχνίδι» μπορεί να ανοίξει δρόμους επικοινωνίας.
Λίστα SOS για διαδικτυακούς κινδύνους
Σύμφωνα με την κυρία Ιωάννου, ο γονιός μπορεί να φτιάξει μαζί με το παιδί του μια λίστα με καταστάσεις που, αν συμβούν στο διαδίκτυο, πρέπει να του τις αναφέρει. Αυτή η λίστα SOS βοηθά να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που παραμονεύουν στις μικρές οθόνες.
Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι η περίπτωση που ένας άγνωστος ζητήσει προσωπικές πληροφορίες ή αν λάβει περιεχόμενο που το κάνει να νιώθει άβολα ή ακόμα αν κάποιος το προσβάλλει ή το εκφοβίσει online. Αυτό δεν είναι έλεγχος, είναι προστασία. Όταν τα παιδιά γνωρίζουν ότι μπορούν να μιλήσουν χωρίς να τιμωρηθούν ή να ακουστεί το «σου τα ‘λεγα», νιώθουν ασφάλεια. Η ειδικός συμβουλεύει τους γονείς να δουν το καλοκαίρι ως μία ευκαιρία για σύνδεση με τα παιδιά τους και προστασία από τους κινδύνους των ψηφιακών συσκευών.
