Oι δασμοί του Aμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου τέθηκαν σε ισχύ σήμερα (12/3) καθώς οι προηγούμενες εξαιρέσεις, οι ποσοστώσεις αφορολόγητων ειδών και οι αποκλεισμοί προϊόντων έληξαν, και η εκστρατεία της Ουάσιγκτον για αναδιάταξη των παγκόσμιων εμπορικών κανόνων υπέρ των ΗΠΑ ενισχύθηκε.
Oι Ηνωμένες Πολιτείες επανέφεραν και επέκτειναν τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυξάνοντας τον δασμό στο αλουμίνιο από 10% σε 25% και επεκτείνοντας τα μέτρα σε παράγωγα προϊόντα όπως μηχανήματα, είδη γυμναστικής και οικιακά είδη.
Σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση της Κομισιόν, οι δασμοί αυτοί επηρεάζουν εξαγωγές της ΕΕ αξίας 26 δισεκατομμυρίων ευρώ και αποτελούν μέρος της ευρύτερης στρατηγικής εμπορίου του προέδρου Τραμπ βάσει του άρθρου 232 του Νόμου για την Επέκταση του Εμπορίου του 1962. Σύμφωνα με την Κομισιόν, την 1η Απριλίου, τα αντιμέτρα του 2018 και του 2020 θα επανέλθουν πλήρως, στοχοποιώντας προϊόντα των ΗΠΑ αξίας 2,8 και 3,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, αντίστοιχα.
Παράλληλα, βρίσκεται υπό διαβούλευση ένα νέο πακέτο δασμών, στοχεύοντας εξαγωγές των ΗΠΑ αξίας 18 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα προτεινόμενα προϊόντα περιλαμβάνουν χάλυβα, αλουμίνιο, υφάσματα και αγροτικά προϊόντα όπως κρέας πουλερικά και γαλακτοκομικά. Τα μέτρα στοχεύουν να ανταποκριθούν στην κλίμακα των δασμών των ΗΠΑ ενώ ελαχιστοποιούν τη διατάραξη στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές της ΕΕ.
Εντάσεις με τους εμπορικούς εταίρους
Οι δασμοί που επέβαλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου τέθηκαν σε ισχύ σε μια κίνηση που πιθανότατα θα κλιμακώσει τις εντάσεις με ορισμένους από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής. Το μέτρο αυξάνει τον κατ’ αποκοπή δασμό για το χάλυβα και το αλουμίνιο που εισέρχονται στις ΗΠΑ στο 25% και τερματίζει όλες τις εξαιρέσεις των χωρών από τις εισφορές.
Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας, προσπάθησαν να εξασφαλίσουν εξαιρέσεις χωρίς επιτυχία. Ο Τραμπ ελπίζει ότι οι δασμοί θα ενισχύσουν την παραγωγή χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ, αλλά οι επικριτές λένε ότι θα αυξήσουν τις τιμές για τους καταναλωτές των ΗΠΑ και θα μειώσουν την οικονομική ανάπτυξη.
Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Σιδήρου και Χάλυβα (AISI), μια ομάδα που εκπροσωπεί τις αμερικανικές χαλυβουργίες, χαιρέτισε τους δασμούς λέγοντας ότι θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα ενισχύσουν την εγχώρια κατασκευή χάλυβα. Ο πρόεδρος του ομίλου Kέβιν Ντέμπσι είπε ότι η κίνηση έκλεισε ένα σύστημα εξαιρέσεων, αποκλεισμών και ποσοστώσεων που επέτρεπε στους ξένους παραγωγούς να αποφεύγουν τους δασμούς. «Η AISI επικροτεί τις ενέργειες του προέδρου για την αποκατάσταση της ακεραιότητας των δασμών στο χάλυβα και την εφαρμογή ενός ισχυρού και ανανεωμένου προγράμματος για την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών», πρόσθεσε ο Ντέμπσι.
Υψηλότερο κόστος
Οι ΗΠΑ είναι σημαντικός εισαγωγέας αλουμινίου και χάλυβα, και ο Καναδάς, το Μεξικό και η Βραζιλία είναι μεταξύ των μεγαλύτερων προμηθευτών του σε μέταλλα. Οι δασμοί σημαίνουν ότι οι αμερικανικές επιχειρήσεις που θέλουν να φέρουν τα μέταλλα στη χώρα θα πρέπει να πληρώσουν φόρο 25% σε αυτά.
Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος για μεγάλο αριθμό βιομηχανιών των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της αεροδιαστημικής, της κατασκευής αυτοκινήτων και των κατασκευών.
Το American Automotive Policy Council, ένας όμιλος που εκπροσωπεί γίγαντες αυτοκινήτων όπως η Ford, η General Motors και η Stellantis, εξέφρασε επίσης ανησυχία. «Ακόμα εξετάζουμε και αναμένουμε όλες τις λεπτομέρειες των προτεινόμενων δασμών, αλλά ανησυχούμε ότι η ανάκληση ειδικών εξαιρέσεων για τον Καναδά και το Μεξικό θα προσθέσει σημαντικό κόστος για τους προμηθευτές μας», δήλωσε ο Ματ Μπλαντ, πρόεδρος του οργανισμού.
Ορισμένοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου των ΗΠΑ, αλλά να βλάψουν την ευρύτερη οικονομία. «Προστατεύει τις βιομηχανίες [του χάλυβα και του αλουμινίου] αλλά βλάπτει τους μεταγενέστερους χρήστες των προϊόντων τους καθιστώντας τα πιο ακριβά», δήλωσε ο Μπιλ Ράινς, πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Εμπορίου που βρίσκεται τώρα στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.
«Εντελώς αδικαιολόγητη απόφαση»
Το 2018, κατά την πρώτη του θητεία ως πρόεδρος, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς εισαγωγών 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο, αλλά τελικά διαπραγματεύτηκε εξαιρέσεις για πολλές χώρες. Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας, που είχαν προηγουμένως εξαιρεθεί από την καταβολή τέτοιων δασμών προσπαθούσαν να τους αποφύγουν για άλλη μια φορά.
Αλλά ο πρόεδρος Τραμπ είπε ότι δεν θα χορηγήσει το ίδιο είδος εξαιρέσεων που έκανε στην πρώτη του θητεία. Απαντώντας στους δασμούς που τίθενται σε ισχύ, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανέζι, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να προχωρήσει με τους νέους δασμούς είναι «εντελώς αδικαιολόγητη».
«Είναι ενάντια στο πνεύμα της διαρκούς φιλίας των δύο εθνών μας και ουσιαστικά έρχεται σε αντίθεση με τα οφέλη που έχει αποφέρει η οικονομική μας εταιρική σχέση για περισσότερα από 70 χρόνια», πρόσθεσε.
Είπε επίσης ότι η Αυστραλία δεν θα επιβάλει αμοιβαίους δασμούς στις ΗΠΑ επειδή μια τέτοια κίνηση θα ανέβαζε μόνο τις τιμές για τους Αυστραλούς καταναλωτές. Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Ενέργειας του Καναδά, Τζόναθαν Γουίλκινσον, δήλωσε στο CNN ότι η χώρα του θα συμβιβαστεί, αλλά πρόσθεσε ότι ο Καναδάς δεν επιδιώκει να κλιμακώσει τις εντάσεις.
Ο Καναδάς, είναι ένας από τους στενότερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης δηλώσει προηγουμένως ότι θα απαντήσει κατά της κίνησης του Τραμπ. Τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σηματοδότησε ότι επιδιώκει εξαίρεση από τους δασμούς και πρόσθεσε ότι δεν θα αντιδρούσε αμέσως.
Φόβοι ύφεσης
Ο φόβος για το οικονομικό κόστος των εμπορικών δασμών του Τραμπ έχει πυροδοτήσει sell-off στις αμερικανικές και παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές, το οποίο επιταχύνθηκε αυτή την εβδομάδα αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ αρνήθηκε να αποκλείσει την προοπτική μιας οικονομικής ύφεσης.
Ο δείκτης S&P 500 των μεγαλύτερων εταιρειών που είναι εισηγμένες στις ΗΠΑ υποχώρησε περαιτέρω από 0,7% την Τρίτη μετά από πτώση 2,7% τη Δευτέρα, που ήταν η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τον Δεκέμβριο.
Ο βρετανικός δείκτης μετοχών FTSE 100, ο οποίος είχε υποχωρήσει νωρίτερα την Τρίτη, υποχώρησε περαιτέρω και έκλεισε κάτω από 1%. Ο γαλλικός δείκτης Cac 40 και ο γερμανικός Dax ακολούθησαν παρόμοια πορεία.
Εν τω μεταξύ, η εταιρεία οικονομικής έρευνας, Oxford Economics, ανέφερε σε έκθεσή της ότι μειώνει τις προβλέψεις της για την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ για το έτος από 2,4% σε 2%, ενώ έκανε ακόμη πιο απότομες προσαρμογές στον Καναδά και το Μεξικό. «Παρά την υποβάθμιση, εξακολουθούμε να αναμένουμε ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα ξεπεράσει τις άλλες μεγάλες προηγμένες οικονομίες τα επόμενα δύο χρόνια», προστίθεται στην έκθεσή της.
«Η αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία των αμερικανικών δασμών είναι μεγαλύτερη από ποτέ». Νωρίτερα την Τρίτη, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς υπαναχώρησαν από μία μεγάλη κλιμάκωση στον εμπορικό πόλεμο. Αυτό έγινε αφότου ο Τραμπ είπε ότι είχε σταματήσει ένα σχέδιο διπλασιασμού των αμερικανικών δασμών στις καναδικές εισαγωγές χάλυβα και μετάλλων στο 50%, λίγες ώρες αφότου τους απείλησε για πρώτη φορά.
Η κίνηση του προέδρου ήρθε αφότου η καναδική επαρχία Οντάριο ανέστειλε νέες χρεώσεις 25% στην ηλεκτρική ενέργεια που στέλνει σε ορισμένες βόρειες πολιτείες των ΗΠΑ. Παρά την άνοδο, ο Καναδάς θα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δασμούς 25% του Τραμπ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου που μόλις τέθηκαν σε ισχύ.
