Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία υποβολής αιτήσεων στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2025», με καταληκτική ημερομηνία οριστικής υποβολής την 20η Μαρτίου 2025.
Ταυτόχρονα, σε στάδιο υλοποίησης βρίσκονται τα έργα του «Εξοικονομώ 2023», έχοντας δει το φως της δημοσιότητας συνολικά πέντε αποφάσεις υπαγωγής ωφελούμενων στο πρόγραμμα.
Επιπλέον, ξεκόλλησε μετά από μεγάλη καθυστέρηση και προχώρησε στην 1η έγκριση και ανάρτηση οριστικών πινάκων αποτελεσμάτων το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους»
Τέλος, παράταση έως τις 15 Μαρτίου 2025 έχει δοθεί στην προθεσμία ολοκλήρωσης εργασιών για τις υπαχθείσες αιτήσεις του προγράμματος «Εξοικονομώ 2021», των οποίων η συμβατική προθεσμία ολοκλήρωσης εργασιών λήγει ςτις 14 Μαρτίου 2025.
Τις ανωτέρω διαδικασίες των προγραμμάτων “Εξοικονομώ” έχουν αναλάβει και διαχειρίζονται μηχανικοί – ενεργειακοί επιθεωρητές, οι οποίοι πέρα από τις αιτήσεις για τις οποίες έχουν την ευθύνη, έχουν επιπλέον και τις αρμοδιότητες έκδοσης 2ου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, για τις περιπτώσεις στις οποίες κληρώνονται, βάσει της αντίστοιχης διαδικασίας ολοκλήρωσης των έργων των ανωτέρω προγραμμάτων.
Ακόμα και αν δε συμπεριλάβουμε τον όγκο και το φόρτο εργασίας στα γραφεία των μηχανικών από τις υπόλοιπες δραστηριότητές τους, είναι προφανές από τα ανωτέρω πως υπάρχει σοβαρό ζήτημα χρόνου. Το ερώτημα που λαμβάνουμε πλέον καθημερινά στο B2Green είναι το αν θα δοθούν παρατάσεις στις προθεσμίες που λήγουν άμεσα, δηλαδή στις αιτήσεις του «Εξοικονομώ 2025» και στα έργα του «Εξοικονομώ 2021».
Καλώς ή κακώς, η τελική απόφαση για την παροχή ή μη μιας νέας παράτασης είναι κυρίως πολιτική και δευτερευόντως πρακτική,τεχνική. Διαχρονικά, οι Υπουργοί, πέρα από ζητήματα όπως τα προαναφερθέντα, σταθμίζουν κάθε φορά και μια σειρά από άλλα δεδομένα, πολιτικής απόχρωσης. Έτσι αναμένεται να ληφθούν και οι αποφάσεις για τα προγράμματα Εξοικονομώ. Για καθένα όμως από τα δύο προγράμματα που λήγουν, συντρέχουν διαφορετικές συνθήκες και δεδομένα, οπότε έχει νόημα να τα εξετάσουμε ξεχωριστά.
Ξεκινώντας από το παλαιότερο, δηλαδή το «Εξοικονομώ 2021», αντιλαμβανόμαστε πως σημαντικό ρόλο στην τελική απόφαση θα διαδραματίσει το πλήθος των έργων που φαίνεται μέσα από το πληροφοριακό σύστημα πως είναι σε διαδικασία υλοποίησης, έχοντας εκταμιεύσει προκαταβολές, έχοντας προχωρήσει τις εργασίες, αλλά μη έχοντας κλείσει τα έργα. Ενδεχόμενη απένταξη αξιοσημείωτου πλήθους έργων από το πρόγραμμα, θα προκαλέσει τεράστιο πρόβλημα στην αγορά, σε ιδιοκτήτες, μηχανικούς, προμηθευτές, εγκαταστάτες κλπ., ενώ θα πλήξει σημαντικά, τόσο τη φήμη των προγραμμάτων Εξοικονομώ, όσο και το Υπουργείο και κατ’ επέκτασιν την κυβέρνηση, η οποία δεν παρείχε επιπλέον χρόνο για την υλοποίηση των έργων.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως βάσει το οδηγού του προγράμματος, δεν είναι δυνατή η ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των ωφελούμενων μετά τις 30/09/2025, ενώ το εν λόγω πρόγραμμα συμπεριλαμβάνεται στη συνολική επένδυση που χρηματοδοτείται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με στόχο την ενεργειακή ανακαίνιση κατ’ ελάχιστον 105.000 κατοικιών έως το τέλος του 2025. Από τα επίσημα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι υπάρχει σημαντικό πλήθος ανολοκλήρωτων αιτήσεων σε εξέλιξη, καταλήγουμε στο ότι το ΥΠΕΝ δεν έχει κανένα λόγο να μη χορηγήσει νέα παράταση (χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει οπωσδήποτε πως θα τη χορηγήσει).
Αναφορικά με το «Εξοικονομώ 2025», στο οποίο προφανώς δεν κρίνεται κάποια απένταξη με ανεπανόρθωτες οικονομικές συνέπειες όπως στο «Εξοικονομώ 2021», φαίνεται πως η απόφαση θα κριθεί κοντά στο τέλος της προθεσμίας, από το πλήθος των αιτήσεων που θα έχουν οριστικοποιηθεί. Μέχρι πριν λίγες ημέρες, στο πρόγραμμα είχαν υποβληθεί περισσότερες από 50.000 αιτήσεις με περίπου 5.500 εξ αυτών να έχουν οριστικοποιηθεί. Με δεδομένο ότι σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ, τα κονδύλια φτάνουν για λίγο περισσότερες από 15.000 αιτήσεις, η παράταση θα κριθεί από τον αριθμό των οριστικοποιημένων αιτήσεων. Αν οι αιτήσεις αυτές είναι λιγότερες από τη δυνατότητα που δίνουν τα διαθέσιμα κονδύλια, σίγουρα θα δοθεί παράταση, γιατί διαφορετικά, το πρόγραμμα θα κριθεί ως αποτυχημένο. Στον αντίποδα, αν οι ολοκληρωμένες αιτήσεις ξεπεράσουν κατά πολύ τα διαθέσιμα κονδύλια, δε θα δοθεί καμία παράταση, ενώ επιπλέον, το ΥΠΕΝ θα έχει και τον “πονοκέφαλο” διαχείρισης ενός μεγάλου πλήθους επιλαχόντων, για την κάλυψη των οποίων ενδεχομένως να επιχειρήσει μεταφορά κονδυλίων, όπως έχει γίνει ξανά και στο παρελθόν. Τέλος, αν οι αιτήσεις είναι λίγο – πολύ αντίστοιχες με τις οικονομικές δυνατότητες του προγράμματος, τότε όλα θα είναι ανοικτά στην απόφαση του ΥΠΕΝ, η οποία κατά πάσα πιθανότητα θα κριθεί από τις δυνατότητες που υπάρχουν για ενδεχόμενη αύξηση των κονδυλίων.
Συμπερασματικά, η ενδεχόμενη απόφαση παράτασης του «Εξοικονομώ 2021» θα μπορούσε να ληφθεί και να ανακοινωθεί άμεσα ενώ η αντίστοιχη για το «Εξοικονομώ 2025», ίσως και να ληφθεί την τελευταία στιγμή, όπως εξάλλου έχει γίνει και στις περισσότερες των περιπτώσεων κατά το παρελθόν, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων και προσώπων υπουργών.
